Ngendikane Bu Raihana Rasyid yen dina Setu Blog Gurusiana maringi kalodhangan kanggo nulis nganggo basa dhaerahe dhewe-dhewe. Mau bengi aku wis maca seratane Bu Raihana Rasyid kang migunakake basa Jawa rasa Medan. Ukarane cekak-cekak utawa ringkes ning krasa kremes-kremes. Isine ya mentes, maklum lha senajan kelairane ana Medan nanging Ingkang Ibu asli Purworejo. Dadi basa ibune ya tetep krasa malah luwih mirasa.

Tumrap wong Jawa ngandharake sawijining bab utamane kanggo paring pitutur iku kadang luwih trep yen nganggo tetembungan basa Jawa. Kaya sing dingendikakake Bu Nana, menawa wong Jawa iku uripe urup mula bisa urip kanthi manjila ing ngendi wae. Jalaran wis digladhi wiwit cilik yen urip mono kudu sregep, jujur, prihatin, lan gelem rekasa. Aja mung ngglungguhi klasa gumelar, prayogane kudu cancut taliwanda anggone nggayuh kamulyan.

Menawa uripe wis tumata utawa mapan iya ora kena mung mburu seneng nganti lena. Bisaa tetep prasaja lan waspada jalaran urip iku kaya cakra manggilingan. Lakune urip ora ajeg gumantung awakke dhewe anggone ikhtiar njaga murih urip tetep rahayu slamet nir ing sambekala. Ora lali olehe eling lan ndonga marang Gusti Kang Akarya Jagad. Ngibadah lan sodakoh uga tansah lumaku reruntungan awit iku sing murugake dalan kauripan iki dadi padhang.

Akeh piwelinge wong tuwa lan leluhur kang wus dadi gegebengan urip ing madyaning masyarakat Jawa. Pepiling kang arupa unen-unen gumathok, ajeg panganggone, ngemu surasa pepindhan utawa mung salugune. Unen-unen mau kang aran bebasan lan paribasan. Uga kang migunakake lelambangan jeneng-jeneng kewan utawa wit-witan kang diarani saloka. Kayata: Ula marani gebug (Wong kang njarag marang bebaya), Kebo nusu gudel (Wong tuwa kang njaluk warah marang anak/wong sing luwih enom), Emprit abuntut bedhug (Wong cilik kang ngadhepi perkara gedhe), Kemladheyan ngajak sempal (Sedulur kang nunut/melu dadi saomah ning ngajak ora bener), lan liya-liyane. Dene yen bebasan iku tuladhane ya akeh. Kayata: Ancik-ancik pucuking eri (Wong kang lagi nemahi perkara kang nguwatirake/mbebayani), Gegedhen empyak kurang cagak (Wong kang pepinginane dhuwur ning ora duwe wragad janggo nyembadani), Cebol nggayuh lintang (Wong kang duwe pepinginan ning sengara klakone), lan sapanunggalane.

Kejaba kuwi isih akeh banget kawruh basa, sastra, lan budaya Jawa kang wigati dimangerteni. Mula ora ana alane yen basa, sastra, lan budaya Jawa iku kudu diuri-uri utawa dilestarekake. Dene yen basa Jawa carane nguri-uri kanthi digunakake kanggo pasrawungan ing sabendinane, kanggo srana komunikasi ing parepatan kang asifat kekeluwargaan utawa sosial. Kalebu kalodhangan kang mirunggan ing media sosial iki (Gurusiana) dadi wahana nglestarekake lan ngrembakakake basa Jawa.

Wonosobo, 9 Maret 2019