GHÂBÂNGAN

Angghidhân Jufriadi

Ampon  tello bulan Bârdi  sè alâ-bhâla sareng Misnati, orèng binè’ kembhângngha kampong. Bârdi aromasa ontong bisa ngaollè  parabân sonthè , amarghâ abâ’na aromassa  jhâ’ orèng biyasa,  ghun pèra’ anḍi’ tarèsna. Ongghu ta’ ghâmpang  Bârdi ngaollè  bâbinè’ raddhin, amarghâ  Misnati salaèn  kembângnga kampong, jhughânan dhâddhi rebbhu’ân  orèng lakè’. Ta’ namong lancèng kapaceng sè terro alamarra ka’angghuy dhâddhi lakèna, sanaossâ sè ampon andi’ binè ghi bânnya’ sè aghâlunyo’ èber ka’angghuy ngaollè Misnati.

Malem, ètèra’ bulân pornama, langngè’na bhersè, onḍem potè mara kapas ajhâlân rak-araghân nambâi senneng ka sè ngabâs.  Bârdi sareng rajina aḍon-janḍon è tanèyan ngarassa’aghi ènḍhâna pa’anabhân. Kobhi anga’ sareng kellana tengngâng nambâi sennenga ḍuwâ’ atè sèlagghi kabilâng mantan anyar.

“ Saporana alè’ bula ghi’ ta’ bisa mabhunga oḍi’na dhika”, oca’na Bardi, ka binèna sambi manyanḍâr binèna ka ḍâḍâna, Misnati mèsem sambi ngabâs ka sè lakè’.

“ Tarèsnana dhika ḍâ’ bulâ mènangka arta sèpalèng otama, dhunnya bisa è sarè ka’. 

“ Iyâ lè, tapè korang samporna manabi kakorangan arta, mèlana bulâ terro nyo;ona edhi ḍâ’ dhika ka’angghuy nyarèya saraddhâ oḍi’.

“ karebbhâ dhika bulâ korang ngartè ka’”

“ Bhulâ terro alakowa ka naghârâ manca lè’”

“ Dhika adhina’aghina bulâ ka’”, sangghemna Misnati, aèng socana ghâgghâr ta’ èghârâssa.

“ Bhunten lè’,  bulâ ghun terro mabhunga’a dhika, bula ta’ kowat ngèdingaghi cacana tatanggahâ sè malolo arasanè bhula sareng dhika”.

“ Bula tako’ta’ kowat ka’, manabi taḍâ’ dhika èseddhi’na bulâ”.

“Bulâ parcajâ dhika orèng sè sabbhâr lè’, bhuktèna dhika narèma ḍâ’ kabâḍâ’ân bulâ.

‘Tapè bulâ bâbinè’ ka’ sè bhuru ngarassa’aghi tarèsnana dhika, ma’pas tèghâ dhika sè adhina’a bulâ”, aèng matana tambâ dherres mabacca atèna Bârdi, caltong caltong , nangèng manabi ènga’ ka cacana tatangghâna, atèna onga’ pas nèyaddhâ sajân bungkol ka’angghuy mangkat ka Malaysia nyarèya lako masamporna’a kaprana lalakè akasap nyarè balanjhâna sè binè’.

Sabatara ka’ḍinto lakona coma aḍântos sorowan lako. Manabi bâḍâ rèjhekkè, èngghi alako, manabi taḍâ’ orèng nyoro ghun pèra’ abhârengngè sè binè’ è roma, rassana toḍus taḍâ’ madhânè.

Misnati ḍiyem ghimèng, atèna abhenḍerradhi pamangghina sè lakè’, tapè atèna berrâ’ amarghâ dhibi’na arassa jha’ bannya’ cobhâna manabi edhina’aghi kadhibi.

“Napè è Madhurâ ta’ mangghi kalakowan ka’” 

‘ Bula ampon bungkol lè’ ka’angghuy mangkat, ghella’ sèyang bulâ ampon ajhânjiyân sareng kanca sè biyasa mamangkat orèng ka Malaysia”

“ Manabi ampon bungkol, bulâ ta; bisa alanglang, nangèng jhâ’ kabhuru mangkat ka’, bula ghi’ta’mare senneng apolong sareng dhika”

“Insyaa Alloh satengnga bulân agghi’ lè bula sè mangkaddhâ”, sangghemna Bârdi sambi nemmong binèna ka ḍâlem romana, Misnati mèsem bâlibis   sambi meddhem arassa ngabbher ka langngè’ kapèng petto’. 

Ampon sabulân Bardi sè mangkat ḍa’ Malaysia, adhina sè binè. Sakeng bânnya’na kalakowan kantos kaloppaè se aberri’â kabhâr ka sè binè’. Misnati bhingong, pèkkèranna posang.  Dhinèng kerrong ampon aḍuri komarong. Dhu’a terros eyonjhukaghi ḍâ’ sè amorbâ alam, malar mandhâr lakèna ta’ nemmowa aral tor bhâbhâjâ bâḍâ è naghârâna orèng. Bârdi bhuru ènga’ lajhu nèlpon ka sè binè’ asapora amarghâ bhuru aberri’ kabhâr. Misnati bhunga ta’ kapra amarghâ kerrong sè  aghumolong ampon katekka. oḍi’na sè kadhibi nyanḍhâng kerrong ampon bâḍâ tambhâna.

Saterrossâ, Misnati lancar narèma kèrèman ḍâri lakèna. Misnati lajhu mokka’ toko awâl-jhuwâl, sabâtara kèrèman pagghun lancar ḍâri Malaysia. Misnati samangkèn molaè segghut sar-pasaran nyarè kanca malèbâr bhângsa ka’angghuy lancarra usahana. 

È kampongnga  Misnati ampon dhâddhi orèng soghi anyar, kantos ejhulughi jhurâghân binè’. Salèrana atambâ raddhin amarghâ  segghut amaca’, adhândhân neng-sennengan. Rassa kerrong ka lakèna  ghân sakonè’ pon molaè tèpès  èlang ghân nè’-sakonè’,  sè paḍḍhâng ghun pèra’ kèrèman. Tokona ampon bâḍâ sè ajâgâ, ta’ ghung-tangghung, pangladhina katello. Misnati ghun karè narèma ta’ pot-rèpot alako. 

Arè ahad bâjâ lagghu Misnati katamoyan sapopona, Masda. Kaḍuwâna paḍâ salang sambhellut nekkanè kerrong. Saellana samporna sè kerrong, Masda lajhu ngajhâk Misnati lân-jhâlânan.

“ Maju bhuk mon èntara jâr-kârlènjâr ka ghir sèrèng, pongpong arè ahad, ca’na Masda .

Ngèḍing oca’ ghir sèrèng pèkkèranna Misnati enga’ nalèka ghi’ parabânna toman tapangghi sareng orèng lakè sè macellep ka atèna, terros satèya ghi’ enga’nga’. Misnati mèsem kadhibi’ân sambi aghâru obu’na sè ta’ ghâtel.

“ Maju lè’, abit ongghu sèngko’ ta’’lân-jhâlânan, sèngko’ lakar cè terrona se war-kalowarra neng-sennengan maèlang lesso marhgâ rèkong sareng dhâghângan malolo.

Kaḍuwâna lajhu mangkat atèng-kentèng, nompa’ sapèḍâ motor, tojjhuwânnâ ka sèttong kennengan wisata pasèsèr aliyas Pèngghir sèrèng. 

Pèngghir sèreng bâjâ lagghu ampon rammè. Pa’anabhân è sakobengnga ènḍhâ tor asrè. Tasè’na bhersè, ombâ’ bâng-tabângan akadhi kapas abhâris nambu karang lajhu abâli ka tengnga saghâra. Mano’ dhâlko’ ngabbher aghâlimpo, nambâi sennengnga ka sè ngoladhi.

Sakèng ḍâri leburrâ sè ngabâsaghi ghulina ombâ’ ètambâi angèn sè ngalesser, Misnati dhâlâ ta’ èghârâssa jhâ’molaè ghellâ, bâḍâ orèng lakè’ sè ngabâssaghi abâ’na molaè ḍâri konco’na obu kantos ka sokona.

“Mis...”, Misyati tapajâjâ’ atolè ka sè ngolok, pèkkèranna lajhu ènga’ ka sèttong orèng lakè nalèka ghi’ asakola SMA. Abit kaḍuwâna salèng pandheng.

“ Bâ’na Molyadi yâ”,  sapana Misyati sè èjâwâb aonggu’ mèsem.

“ Abit ta’ atemmo, bâ’na ma’ sajân raddhin”, Misyati mèsem, atèna bhunga saghunong ana’ aromassa abâ’na ghi’ ngoḍâ. 

Saterrossâ kaḍuwâna akanḍhâ nga’ngèmga’è carèta sè lambâ’ nalèka ghi’ paḍâ asakola. Masda èsoro molè kaḍâ’, marghâ Misnati ghi anḍi’ kaparlowan laèn, toro’na neng pèkkèranna terro minta’a ater ka Molyadi.

Mamolan ḍâri katemmowan è pèngghir sèrèng, kembhâng-kembhâng tarèsna ropana molaè maso’ ka atèna Misnati sareng Molyadi. Kaḍuwâna èkaloppaè jhâ’ pon paḍâ alâ-bhâlâ. Misnati sè abit ta’ arassa’ghi sennenga tarèsna taghuḍhâ lalakè’ laèn sè bânnè lakèna. Bâriyâ kèya Molyadi kaloppaè jhâ’ pon anḍi’ ana’ bân binè. Kaḍuwâna talanyo’ norodhi nafso kantos cacana tatangghâ ta’ èkèḍingaghi. Tatangghâna molaè rammè sè abhânta tèngkana Misyati sè molaè aobâ. Bâḍâ kèya sè maènga’ nangèng ghun acora’ angèn lèbat, maso’ ḍâri kopèng kanganna kalowar ḍâri kopèng kacèrra. Kaḍuwâna pon èlompa’ napso kantos ta’ ngèjâbhi cacana orèng sè ampon cè’ rammèna.

Carètana  Misyati akhèra èkèḍing tor ḍâpa’ ka Bârdi è Malaysia. Bârdi ètèlpon kancana marghâna ta’ nyaman ngèḍing rasanna tatangghâna bhâb Misyati sè segghut amon-temmon sareng Molyadi orèng lakè’ sè bânnè lakèna.

Bârdiaromassa panas atèna, ḍârâna ngalkal amarghâ  abâ’nâ èyèna, kahormadhânna èdhâ’-tèddhâ’. “ Carok”, maskè kanca èlorok, mènamgka jhâlan kalowar nalèka bâḍâ bhâla sè asalèngka’. Ta’ mèkkèr li-bâliyân Bârdi lajhu marèngkes râng-bhârângnga. Ta’ kaloppaè sekep sè aropa arè’ èbhundhu’ kalabân rambing potè. Tojjhuwânna ghun sèttong matè’anna Molyadi, orèng lakè sè nget-nengnget binèna.

Saellana ḍâpa’ ka Madhurâ, Bârdi ta’ lajhu maso’ ka romana, nangèng jhujhuk ḍâ romana kancana nyabâ’ râng-bhârângnga.Saterrossa ta’ aḍântos abit lajhu makalowar arè’na ètongtong mangkat alorogghâ Molyadi.

Ètengnga parjhâlânan Bârdi tapangnghi sareng Kè Sullam, ghuru ngajina. 

“ Bâḍâ apa ma’ bâ’na ma’ nèngtèng ghâghâman cong” sapana ghuruna ka Bârdi. 

“ Kaula matè’enna Molyadi Kèyaè” jâwâbbhâ Bârdi 

“ Jâriyâ arè’na ba’na ta’ kèra mèḍḍhi’ cong, mon kolè’na ghi’ ta’ tegghu, jhâ’ san-ngasanè acarok”. 

Kaulâ ampon bungkol kèyaè, kala mennang nomer ḍuwâ’”, sangghemenna Bârdi

“ Maju ka roma  bi’ sèngko’ bâ’na èyèssè’enna ghâllu pas ḍâgghi’ nyambi tang takabuwân”.

Bârdi atoro’ oca’ ḍhâbuna  ghuruna, ḍâlem atèna abhenḍerraghi ghuruna jhâ’ lakar arèna ghun arè’ biasa, taḍâ’ èssèna. Menorot carètana orèng Madhura, arè’ ka’angghuy acarok, bânnè arè sarombânan, nangèng ampon èyèssè’è ka sèttong ghuru, nyamana arè’ takabuwân. 

Ḍâpa’ ka dhâlemma ghuruna pas èpatoju’ ètanya’aghi carèta kadhâddhiyân sè pas matè’enna Molyadi. Bârdi acarèta molaè ḍâri se akabin kantos mangkat ḍâ’ Malaysia kalabân jhârna’ tor na’na’. K Sullam ngonjhu’ nyabâ lajhu abu-ḍhâbu.

“ Sèngko’ ta’ nyorowa bân ta’ alanglanga ba’na sè alorogghâ Molyadi, tape sèngko’ ghun maènga’a bâ’na”, ḍhâbuna K Sullam.

“ Bâ’na jhâ’ ghun nyala’aghi orèng laèn, amarghâ orèng alâ-bhâlâ bânnè ghun napaka lahèr sè’èbâḍânè, nangèng napaka bhâtèn jhughâ cè’ parlona. Mon bâ’na pelka’ è Malaysia, apa ghi’ molèya ka Madhuraâ. Binèna ghi ennom bhuto sakabbhina napaka lahèr bân bhâtèna”.

“ Abdhina è Malaysia ta’ aka-tèngka, nangèng è buḍi pas ta’ bisa ajâgâ kaparca’jâ’ân, mala aghâbây salèngka’” jâwâbbâ Bârdi

“Mon bâ’na lakar angko matè’ânna otabâna acarogghâ, saraddhâ bâḍâ tello’, mon bâ’na sangghup, satèya kèya sèngko’ ngèdhinè ba’na acarok”, Bârdi ta’ ajâwâb ghun aonggu’ aḍântos ḍhâbu saterrossâ ḍâri ghuruna.

“ Sè ḍâ’ aḍâ’ mon acarogghâ, bâ’na kodhu mennang. Mon bâ’na kala ghun ollè toḍussâ, bâ’na mate, anak’ potona nyandhâng toḍus, mon ta’ pojhur binè bân dhunnyana èkala’ orèng laèn.

“ Sè kapèng ḍuwâ’, Mon bâ’na mennang acarok, saterrossâ kodhu mennang kèya ḍâlem parkarana. Mon bâ’na kala ḍâlem parkara, bâna bhâkal èyokom, palèng sakejjhâ lèma bellâs taon. Bâ’na bâḍâ ḍâlem okoman,mon tapalang binèna neng-sennengan bân orèng laen.

“ Sè saterrossâ, mon ba’na ghi’ pagghun maksa sè acarogghâ, bâ’na sanat nangghung dhusana, asabâb nyabâ rèya anḍi’na ghustè pangèran, sala bhenḍer sè tao ghun Ghustè Pangèran’ Ba’na toḍus èkoca’ ta lakè’ polana ta’ acarok ghun ca’na orèng. Dhunnya rèya sakejjhâ, akhèrat mènangka oḍi’ sè lanjhâng. Dhunnya rèya ta’ copè’ cong, bânnya’ orèng binè’ laèn sè lebbhi bhâghus. Mon lakar binèna bâ’na ta’ èsto, dhuli tellak bân ta’ kodhu acarok. Mon bâ’na sangghup kalabân tello’ sarat jâriyâ, satèya kèya pas mangkat, sèngko’ ngèdhinè ba’na sè acarogghâ”, ḍhâbuna K Sullam

Bârdi ḍiyem ta’ metto oca’. Lajhu jhâghâ manjheng nyèyom astana ghuruna nyo’on pamèt. Arè’na ètongtong sambi ajhâlân masoghâ’, nujjhu ka bengkona. Misyati takerjhât nèngalè Bârdi temmo manjheng è labânga romana nèngtèng arè, pojhur Molyadi pareppa’na ta’ ḍâteng.

“ Ma’ ta aberri’ kabhâr bâ’na mon ḍâtengnga ka’, oca’na sè binè’ ngetter.

“ Bâ’na ma’ tèghâ nyalèthong è bhuḍina sèngko’, sabatara è naghârâna orèng, sèngko abhâlâ ngajâ nyarè kasap.

“ Saporana ka’”, bulâ ngakonè sala.

“ Parèngkes rang-bhârângnga pas lajhu kalowar ḍâri tang roma rèya, pongpong sèngko’ ghi ta’ aobâ nèyat. Kabâlâ ka Molyadi, mon lakar lake jhâ’ ghun bangal ka tonḍinga, mon ta’ bângal ngabin jhâ ngal-bângal nget-nengnget binèna orèng.

“ karebbhâ dhika bârâmma ka’”

“ Bâ’na bi’ sèngko’ ella ètellak tello, satèya kèya bâ’na mole  pas minta kabin ka Molyadi”, Misnati tapajâjâ’ eghem ta’ metto sowara, aèng matana aghili.

“ Parcoma bâ’na nangès, sèngko’ ta’ kèra ngompa’ copa sè ella èpakalowar. Sapa sè bângal amaèn apoy, kodhu sanat sè katonona”. Oca’na Bârdi sambi ngantolaghi plastèk aèssè pèssè.

“Jârèya bâlânjhâ ḍibuḍina ḍâri sèngko”, sambi ngèntep labâng. 

Misnati kalowar kalabân atè ancor, aèng matana aghili, kasta sakojhur bhâdhân amarghâ abâ’na aromasa sala. Rasa toḍus taḍâ’ engghâna nalèka tatangghâna paḍâ ngabâs acora’ abângkangè dhibi’na’ Dhinèng Bârdi lajhu maso’ ngala’ wudhu’ lajhu asojut sokkor amarghâ èparèngè salamet kalowar ḍâri pokpara tor ta’ sampè’ kadhâddhiyân carok*

           oooooOOOOooooo

*Carèta ka’ḍinto mènangka carèta fiksi, manabi bâḍâ kadhâddhiyân tor kennengngan sè paḍâ ka’ḍinto ghun kabhenḍerrân bisaos .